گزارش شاپ كار؛

غفلت از بازار ۵۰۰ میلیون نفری همسایه ها برای صادرات پوشاک

شاپ کار: چین با 165 میلیارد دلار، بنگلادش با 38 میلیارد دلار، ویتنام با 31 میلیارد دلار، ترکیه با 19 میلیارد دلار و هند با 15 میلیارد دلار در لیست بزرگترین صادرکنندگان پوشاک دنیا در 2023 قرار دارند.

به گزارش شاپ کار به نقل از مهر، آخرین آمار از وضعیت صادرات پوشاک در دنیا نشان میدهد که بزرگترین صادرکنندگان ‎پوشاک دنیا در سال ۲۰۲۳ پنج کشور آسیایی بودند. بدین سان چین با ۱۶۵ میلیارد دلار، بنگلادش با ۳۸ میلیارد دلار، ویتنام با ۳۱ میلیارد دلار، ترکیه با ۱۹ میلیارد دلار و هند با ۱۵ میلیارد دلار در لیست بزرگترین صادرکنندگان پوشاک دنیا قرار دارند.
سهم بالای ویتنام و ترکیه به نسبت جمعیت شان و همین طور وضعیت مطلوب بنگلادش دراین زمینه قابل توجه است و نشان دهنده سیاست های موفق ‎صادرات محور در این کشورها است.
نکته قابل توجه در این لیست حضور ترکیه است؛ آنطور که کارشناسان تاکید می کنند هم اکنون، ترکیه یکی از قدرتمندترین تولیدکنندگان نساجی و پوشاک منطقه محسوب می شود، اما سوال مهم و اثرگذار دراین زمینه آنست که این صنعت چرا و چگونه در ترکیه تقویت شده است؟ پاسخ به این پرسش اما بسیار روشن و البته بدیهی است؛ برای اینکه رشد در هر زمینه ای مرهون برنامه ریزی است و کشور ترکیه نیز در قالب برنامه های شفاف حمایتی سازمان توسعه و تجارت این کشور از شرکتها و فعالان صنعت پوشاک برای نفوذ و پایداری در بازارهای خارجی، نقش مؤثری در توسعه بازار محصولات این کشور در بازارهای جهانی و بین المللی ایفا کرده است؛ به نحوی که این سازمان علاوه بر پرداخت ۷۰ درصد هزینه شرکتها برای حضور در نمایشگاه های خارجی، به مدت پنج سال از شرکت های صادراتی حوزه نساجی و پوشاک مالیات ارزش افزوده دریافت نمی کند و در یک برنامه ریزی هوشمند، شرکتها بجای پرداخت مالیات ارزش افزوده در مدت حمایت پنج ساله، باید در نوسازی ماشین آلات و تجهیزات خود سرمایه گذاری داشته باشند.

معضلات صنعت پوشاک در ایران

این وضعیت در حالیست که سهم ایران در بازار گردش مالی صنعت پوشاک و نساجی جهان بسیار پایین است؛ هم اکنون صنعت پوشاک و نساجی ایران حدود ۱۴ میلیارد دلار گردش مالی دارد که حدودا ۹ میلیارد دلار آن خاص پوشاک است. این در حالیست که در دنیا گردش مالی صنعت پوشاک ۱۸۰۰ میلیارد دلار بوده است که باتوجه به ظرفیتهای بالقوه و بالفعل کشور در عرصه صنعت پوشاک و نساجی، سهم ایران بسیار ناچیز محسوب است.
آمارها نشان می دهند در ایران بطور سالانه حدود ۷۰۰ میلیون دلار واردات پارچه و حدود ۷۰۰ میلیون دلار نیز صادرات انجام شده است که ۴۰۰ میلیون دلار آن، سهم فرش ماشینی و ۱۷۰ میلیون دلار نیز صنعت سهم نساجی و پوشاک بوده است. هم اکنون در صنعت پوشاک و نساجی جهان بطور سالانه ۳۹.۴ هزار میلیارد دلار صادرات در دنیا اتفاق می افتد که ۱۸ هزار میلیارد دلار آن مختص پوشاک است و این رقم در ایران به ۷۰ میلیون دلار صادرات پوشاک می رسد.
امین مقدم، عضو هیأت نمایندگان اتاق تجاری تهران در این رابطه می گوید: صنعت نساجی و پوشاک ایران مانند بسیاری دیگر از صنایع، از مسائل و کمبودهای متنوعی رنج می برد. دو معضل اساسی این صنعت در کشور ما فرسوده بودن ماشین آلات و مساله قاچاق است؛ عناوینی که بطورکامل به هم مرتبط بوده و تأثیر مستقیمی بر روی هم دارند؛ برای اینکه تا آن زمان که در صنعتی سرمایه گذاری کافی صورت نپذیرد، به سبب راندمان پایین کارخانجات و عدم قدرت تامین مباحث کمی و کیفی تولید، لزوماً و درجهت پوشش نیازهای بازار، قاچاق کالا بصورت بی رویه رشد خواهدنمود. از طرف دیگر تا هنگامی که سرمایه گذاری کافی در صنعتی صورت نپذیرد، افراد متخصص و حرفه ای به آن صنعت ورود نمی کنند که این مساله یعنی عدم انباشت دانش و تجربه تخصصی در کارخانجات که به نوبه خود منجر به پس رفت یا عقب ماندگی صنایع می شود.
به گفته او، یکی دیگر از با اهمیت ترین مسائل مبتلابه این صنعت، عدم حمایت بانکها است و شرکتها به سبب عدم اختصاص تسهیلات کافی از طرف بانک ها، عموماً گرفتار ضعف در گردش مالی و ضعف تولید و در نهایت افزایش بهای تمام شده کالاها می شوند که همین مساله را می توان عامل ریشه ای ضعف ایران در صادرات نساجی و پوشاک و همین طور رشد قاچاق در کشور محسوب کرد. نکته قابل توجه آنکه بخش مهمی از قاچاق پوشاک به کشورمان از ترکیه صورت می پذیرد، در صورتیکه اگر بازار ایران قدرت رقابت با محصولات ترکیه ای را داشت، کاهش میزان قاچاق، هدف سهل الوصول تری بود.
مقدم تاکید می کند: در وضعیت فعلی کشور، مساله دیگری که بر چالش قاچاق کالا دامن زده، مابه التفاوت ارز در کشور است. به عبارت دیگر تفاوت نرخ ارز در بازارهای رسمی و غیررسمی، در همه صنایع به تولیدات کشور لطمه وارد کرده است؛ تا جایی که اثر آن بمراتب، بیشتر و عمیق تر از مشکلات تعرفه ای و تامین مواد اولیه است و در سالهای اخیر، خیلی از صرافی ها با ارز دولتی به واردکننده کالاهای صنعت نساجی تبدیل گشته اند. در مقطع فعلی برای حل این مشکل، ارز دولتی باید برای تمام زنجیره حذف شده و ارز صادراتی شرکتها نیز نباید با قیمت دولتی عرضه گردد، بلکه شرکت های صادرکننده پوشاک باید مجوز واردات کالا را نیز داشته باشند.
به گزارش شاپ کار به نقل از مهر، بی توجهی به بازار صادرات در حالیست که مجموع جمعیت کشورهای همسایه ایران حدودا به ۵۰۰ میلیون نفر می رسد و باتوجه به اسلامی بودن اغلب این کشورها، پوشاک ایرانی می توانست به آسانی به بازار کشورهای همسایه راه پیدا کند و تبدیل به یکی از صنایع ارزآور کشور شود که حتی دولت هم در شرایطی که نیاز به ارز حاصل از صادرات دارد، با مشکلات کمتری در تامین درآمد ارزی مواجه شود.
گفتنی است، هم اکنون در عرصه صنعت پوشاک حداقل ۱۲۰ هزار واحد صنفی تولیدی ثبت شده که این آمار به غیر از مجموعه واحدهای مشاغل خانگی و مزون هایی است که توسط وزارت ارشاد دارای مجوز هستند. حداقل ۲۸۰ هزار واحد صنفی توزیعی نیز در عرصه پوشاک فعال است که این آمار نیز به غیر از فروشگاه های فعال در عرصه فضای مجازی و بعضاً بدون مجوز است. همین طور ۱۰۰۰ واحد صنعتی تولیدی در عرصه پوشاک در کشور فعال است. در این تعداد واحد صنعتی- تولیدی بعلاوه ۱۰۰ هزار واحد صنفی-تولیدی میان ۷۰۰ هزار تا یک میلیون نفر اشتغال دارند که با احتساب اشتغال در عرصه توزیع، حدود دو تا ۲.۵ میلیون نفر (آمار ثبت شده رسمی واحدهای رسمی) در صنعت پوشاک کشور مشغول بکار هستند.