پروتون در راه بازار خودرو ایران

در حالی که لغو تحریم های یک جانبه غرب علیه ایران زمینه ورود شرکت های معتبر جهانی از جمله رقبای اصلی صنعت خودرو را فراهم کرده، پروتون مالزی نیز درصدد است با تکیه بر تجربه پیشین حضور محصولات این شرکت در ایران و با توجه به فراهم شدن زمینه ورود به بازار ایران، از این فرصت استفاده کند.

کسب آگاهی در مورد شرایط فعلی این شرکت در کشور مالزی می تواند باعث شناخت بیشتر از وضعیت پروتون شود که در 33 سال گذشته فراز و نشیب های زیادی در عرصه تولید و فروش محصولات مختلف خود داشته است.

این شرکت که سال 1983 به دستور 'ماهاتیر محمد' نخست وزیر وقت مالزی و با سرمایه گذاری شرکت دولتی خزانه ملی تاسیس شد، یکسال بعد با مشارکت و پشتیبانی فنی شرکت 'میتسوبیشی موتورز'، نخستین محصول خود را با نام 'ساگا' تولید کرد.

'ماهاتیر محمد' که از سال 1983 به مدت 22 سال بر کرسی نخست وزیری مالزی تکیه زده بود تا سال سال 2016 نیز ریاست پروتون را در اختیار داشت اما در این سال به دلیل اختلافات سیاسی با دولت 'نجیب تون رزاق' و همچنین آنچه که وی کمک به پروتون خوانده بود، از این سمت کناره گیری کرد.

این شرکت تا سال 1993 که شرکت خودروسازی دیگری به نام 'پرودوآ' در مالزی شکل گرفت، تنها شرکت خودروسازی این کشور محسوب می شد و تا سال 2000 نیز تولیدات خود را با الگوبردای از شرکت 'میتسوبیشی' تولید و روانه بازار می کرد.

پروتون در سال 1987 توانست 65 درصد از کل سهم بازار فروش خودرو در مالزی و همچنین 85 درصد از سهم خودروهای زیر حجم یکهزار و 600 سی.سی را از آن خود کند.

این شرکت سپس تا سال 1997 که همچنان از شرکت 'میتسوبیشی' الگوبرداری می کرد فروش خوبی داشت به گونه ای که در این سال 404 هزار دستگاه انواع مختلف خودرو به فروش رساند، اما یکسال بعد به دلیل بحران مالی آسیا میزان فروش آن به 168 هزار دستگاه کاهش یافت.

ورود 'پرودوآ' به عنوان رقیب جدید پروتون نیز کاهش بیشتر فروش محصولات این شرکت را در پی داشت، به گونه ای که در روند تدریجی، سهم این شرکت از بازار خودرو مالزی در سال 2013 تنها به 21.3 درصد محدود شد.

کاهش فروش داخلی در کنار دیگر مشکلات پروتون از جمله اختلاف سیاسی ماهاتیر محمد با نخست وزیر کنونی، این شرکت خودروسازی را در شرایط نامناسبی قرار داد.

دولت مالزی برای جلوگیری از بحران بیشتر پروتون و پس از استعفای ماهاتیر محمد در اوایل سال جاری میلادی حدود 400 میلیون دلار به این شرکت کمک مالی ارائه کرد تا بدهی های خود را در میان فروش ضعیف داخلی خودرو و شکست های سنگین در عرصه رقابت جهانی پرداخت کند.

عملکرد نامناسب این شرکت باعث شد در 8 ماهه سال جاری تنها 44 هزار و 29 دستگاه از محصولات خود را به فروش برساند که این رقم در مقایسه با دوره مشابه سال گذشته که 70 هزار و 113 دستگاه خودرو به فروش رسانده بود، کاهش 37 درصدی را تجربه کرد.

این شرکت قصد دارد تا پایان امسال 100 هزار دستگاه از محصولات خود را به فروش برساند، در حالی که در سال 2015 مالزیایی ها 102 هزار و 175 دستگاه خودرو پروتون خریداری کردند.

پروتون با این میزان فروش در سال گذشته توانست پس از پرودوآ، دیگر شرکت خودروسازی مالزی که 213 هزار و 307 دستگاه از محصولات خود را به فروش رساند، در جایگاه دومین فروشنده خودرو در این کشور قرار گیرد.

پس از پروتون نیز شرکت هوندا 94 هزار و 902 دستگاه و تویوتا 93 هزار و 760 دستگاه خودرو در مالزی فروختند.

این ارقام نشان می دهد پروتون مالزی سال گذشته تنها 15.3 درصد از سهم بازار خودرو این کشور را به خود اختصاص داده و با توجه به عملکرد هشت ماهه سال جاری بعید به نظر می رسد این شرکت بتواند هدف خود را در مورد فروش 100 هزار دستگاه تا پایان سال محقق سازد.

سال گذشته در مجموع 666 هزار و 647 دستگاه انواع خودرو نو وارد بازار مالزی شد.

روزنامه 'استار' مالزی نیز در روزهای پایانی ماه گذشته میلادی نوشت که پروتون اوایل سال جاری پیشنهاد همکاری خود را برای 20 تولیدکننده جهانی خودرو ارسال کرد که از بین آنها برخی از جمله 'سوزوکی' ژاپن و 'رنو' فرانسه به این پشنهاد پاسخ دادند.

'سوزوکی' ژاپن سال گذشته با فروش سه هزار و 351 دستگاه از محصولات خود سهم نیم درصدی از بازار خودرو مالزی به دست آورد و 'رنو' فرانسه 474 دستگاه محصولات خود به فروش رساند و با این میزان فروش تنها یکدهم درصد از سهم بازار خودرو مالزی را به خود اختصاص داد.

شرکت پروتون مالزی که با بیش از 10 سال تجربه بیشتر در رقابت با شرکت پرودوآ ناکام مانده است، اکنون تنها از سوی شرکت هایی از قبیل 'سوزوکی' و 'رنو' که بازار خود را در مالزی از دست داده اند، پیشنهاد همکاری دریافت می کند.

آمار نشان می دهد پروتون در سال 2012 میلادی 141 هزار و 121 دستگاه، 2013 میلادی 138 هزار و 753 دستگاه، سال 2014 میلادی 115 هزار و 783 دستگاه و سال گذشته 102 هزار و 175 دستگاه خودرو در بازار مالزی ارائه و به فروش رساند و روند نزولی فروش محصولات این شرکت در مالزی تهدیدی برای حیات 33 ساله نخستین شرکت خودروسازی این کشور است.

با تداوم این شرایط در سال های آینده شاید محصولات این شرکت در جاده های مالزی هم کمتر دیده شوند.