شهرنشینی امروزه ضوابط و معیارهای خاص خود را دارد و رعایت این چارچوب‌ها، وظیفه‌ای همگانی است که بر عهده دولت‌ها و آحاد مردم قرار دارد.
در واقع کم‌کاری و تساهل و تسامح هر کدام از این 2 بخش به طور بالقوه می‌تواند موجب اختلال در زندگی روزمره انسان‌ها و برهم خوردن نظم آن شود.
زندگی متمدن امروزی با خودرو، پیوندی ناگسستنی دارد و این مسئله به ویژه در کشور ما با سرعتی شتابان به جلو می‌رود حتی اگر قواعد بازی را در این زمینه لحاظ نکرده باشیم.
شکی نیست که به تناسب افزایش تعداد خودروها و بهره‌مندی مردم از وسایل حمل و نقل، هنوز فرهنگ آنچه که به آن ترافیک می‌گوییم در جامعه به شایستگی جا نیفتاده است.
مشکلات ترافیکی بسیار در شهرهای ما بر کسی پوشیده نیست و هر اندازه هم طرح‌های متنوع و مطلوب در راستای روان‌سازی ترافیک ایجاد شود به نظر می‌رسد تا آن فرهنگ لازم نهادینه نشود، اینگونه اقدامات نمی‌تواند درمانی قطعی برای معضل ترافیک امروز باشد.
به همین بهانه به سراغ شهروندان سنندجی رفتیم تا از زاویه دید آن‌ها به مسائل ترافیکی موجود در این شهر و نیز پیشنهادات و راهکارهای احتمالی آن‌ها بپردازیم.
باز هم ناوگان حمل و نقل عمومی
از یک راننده که خودروی خود را در کنار خیابان پارک کرده و سرگرم صحبت با تلفن همراه خود است، آغاز می‌کنم. شمس‌الله فیضی می‌گوید: همین که من توقف کرده‌ام و سپس به تلفن همراهم می‌پردازم، خودش می‌تواند یکی از مولفه‌های توجه به فرهنگ ترافیکی باشد.
وی البته معضل ترافیک را بسیار پیچیده‌تر از آن می‌داند که بتوان با این قبیل رفتارها آن را به طور کامل اصلاح کرد و معتقد است: تنها راهکار برای ممانعت از بدتر شدن اوضاع، ایجاد محدودیت برای ورود خودرو بیشتر کارخانه‌ها به داخل شهرهاست.
فیضی با اشاره به اینکه تقویت ناوگان حمل و نقل عمومی باید از حالت شعار خارج شده و شکل عملیاتی و واقعی به خود بگیرد، می‌گوید: من در شهرک بهاران زندگی می‌کنم و اگر نخواهم از خودروی شخصی استفاده کنم، دچار مشکلات زیادی می‌شوم.
وی می‌افزاید: به عنوان نمونه گاهی اتوبوس‌ها سر وقت حرکت نمی‌کنند و یا در آن ساعت که باید در ایستگاه باشند، حضور ندارند و این موضوع علاوه بر تاخیر در رسیدن به محل کار، برای ما گرفتاری‌های دیگری نیز در فصل گرما و به ویژه در زمستان و در کولاک برف و سرما به دنبال دارد.
این شهروند به اجرای طرح‌هایی نظیر تقاطع‌های همسطح و غیرهمسطح در شهر اشاره دارد و با تقدیر از شهرداری در این ارتباط می‌گوید: تخصیص و صرف بودجه‌های کلان از جمله مزیت‌های شهرداری در دوره جدید خود است که تا حد هر چند کوچک، توانسته است نسبت به گشودن گره‌های ترافیکی موثر باشد.
معضل همیشگی نبود پارکینگ
وی با یادآوری کمبود شدید و آزاردهنده پارکینگ در داخل شهرهای استان به ویژه سنندج به عنوان مرکز کردستان عنوان می‌کند: به همین دلیل شهروندان ناچار هستند خودروهای خود را در کنار خیابان‌ها و داخل کوچه‌ها پارک کنند.
فیضی با اشاره به اینکه این امر موجب مزاحمت برای برخی از صاحبان منازل و یا مغازه‌ها می‌شود، تصریح می‌کند: علاوه بر این امکان سرقت خودرو و یا وسایل داخل آن نیز موجب تشویش و نگرانی مداوم صاحبان خودرو تا زمان بازگشت به محل پارک وسیله نقلیه است.
این شهروند با بیان اینکه خود مردم نیز گاهی اوقات ابتدایی‌ترین نکات در رانندگی را رعایت نمی‌کنند، تصریح می‌کند: این امر موجب افزایش بار ترافیکی در شهرها شده است.
تفاوت رانندگی ما و دیگران
زانیار باغبانی نیز با تاکید بر اینکه نهادینه شدن هر قانونی در جامعه نیاز به زمان دارد، تصریح می‌کند: در کشورهای دیگر شهروندان به دلیل اشراف به اهمیت قوانین از همان ابتدا آن را رعایت می‌کنند.
این شهروند که به گفته خود به چند کشور اروپایی مسافرت کرده و رانندگی در آن‌ها را رصد کرده است، می‌گوید: رانندگی نامطمئن، رعایت نکردن فاصله‌ها، حرکت‌های زیگزاگی و توجه نداشتن به حفظ نظافت خیابان‌ها از جمله موارد و اختلافات آشکاری است که رانندگی در کردستان و به طور کلی ایران با سایر ممالک جهان دارد.
وی باز کردن قفل ترافیک را نیازمند یک همت جمعی می‌داند و می‌افزاید: اینکه هر شخصی تنها به فکر خود و منافع شخصی باشد، نتیجه‌اش همین وضعیت کنونی می‌شود.
باغبانی در توضیح بیشتر این ادعای خود می‌گوید: هر کدام از ما تصور می‌کنیم خیابان‌ها تنها برای ما ساخته شده و دیگران در این حوزه حقوقی ندارند و به همین علت هر گونه دوست داریم رانندگی می‌کنیم و هر جا به صلاح بدانیم سرعت را افزایش و کاهش و یا خودرو را متوقف می‌کنیم.
گلایه از طرح مطالعات جامع ترافیکی شهر
این شهروند، احداث و اجرای طرح‌هایی مانند مونوریل و خطوط هوایی را در شهرهای ایران، بیشتر به یک شوخی شبیه می‌داند و می‌گوید: زمانی که در جزیی‌ترین مسائل مربوط به ترافیک مانده‌ایم، اینگونه صحبت‌ها رویایی بیش نیست.
وی با اشاره به جریمه‌های سنگین تخلفات رانندگی در دیگر کشورها، اظهار می‌کند: این قضیه سال‌ها در ایران به دست فراموشی سپرده شده بود تا اینکه طی چند سال اخیر، اندکی این وضعیت بهبود یافت اگر چه تا رسیدن به نقطه مطلوب فاصله زیاد است.
باغبانی طرح جامع ترافیکی شهر را نیازمند حضور گروهی کارشناسان حوزه‌های مختلف عنوان می‌کند و با بیان اینکه باید از واگذاری تدوین و طراحی چارچوب‌های آن به اشخاص و شرکت‌های کم‌نام و نشان پرهیز شود، می‌افزاید: متاسفانه طبق اطلاعاتی که من به دست آورده‌ام، این موضوع در شهر سنندج در حال وقوع است.
به کسی مربوط نیست!
خانمی در یکی از خیابان‌های پرتردد شهر، خودروی خود را به صورت دوبله پارک کرده است و در حال صحبت با فرد دیگری در داخل آن است.
زمانی که از وی در خصوص علت این اقدام سئوال می‌کنم، با اوقات تلخی پاسخ می‌دهد: مگر شما مامور راهنمایی و رانندگی هستید، در طول روز چندین بار باید با ماموران سر کوچکترین مسائل در رانندگی کلنجار برویم!
وی که علاقه‌ای به ذکر نام خود ندارد، معتقد است با این مسائل جزیی امکان ندارد مسئله ترافیک در شهر ما درست شود، هر چند اینکه رعایت بدیهیات در رانندگی تا چه اندازه می‌تواند در این رابطه اثر داشته باشد، اشاره‌ای نمی‌کند.
اما دختر جوانی که کنار اوست، منطقی‌تر به نظر می‌رسد و می‌گوید: ما هم می‌دانیم این کار ما، هم تخلف قانونی و هم تضییع حقوق دیگران است اما کل این مسیر را برای جای پارک طی کردیم و با توجه به اینکه منتظر آمدن فرزند کوچکی هستیم، نتوانستیم راهکار بهتری پیدا کنیم.
شادی قوامی با اشاره به اینکه خود من بسیار اندک از خودروی شخصی استفاده می‌کنم، می‌گوید: این در حالی است که هم من و هم همسرم هر 2 خودرو داریم اما چون من خانه‌دار هستم، ترجیح می‌دهم به جای استفاده از خوردرو شخصی از راه‌های دیگری بهره ببرم.
وی می‌افزاید: به عنوان مثال برای رفتن به خرید و باشگاه ورزشی یا به همراه دوستان می‌رویم و یا آنکه در ساعاتی از روز که خیابان‌ها خلوت است با تاکسی تردد می‌کنیم.
این شهروند نبود تناسب میان طول و عرض خیابان‌ها با تعداد خودروها را نیز یادآور می‌شود و می‌گوید: زمانی که خیابان‌های ما برای 40 سال قبل احداث شده است، هر کار هم بشود با این حجم خودروی کنونی، نمی‌توان کار چندانی از پیش برد.
انتقال نمایشگاه‌های خودرو به خارج از شهر
فرماندار سنندج نیز ترافیک شهری را از مهم‌ترین مشکلات و معضلات سنندج می‌داند و می‌گوید: احداث زیرگذر در نقاط مختلف از جمله در میدان بسیج نیازمند مطالعه جامع و گسترده است.
ابراهیم زارعی خاطرنشان می‌کند: انتقال بنگاه‌های معاملاتی خودرو به خارج از شهر که در مسیرهایی از شهر سنندج، ایجاد ترافیک کرده‌اند از برنامه‌های جدی شهری برای کاهش ترافیک هستند.
رئیس کمیسیون عمران شورای اسلامی شهر سنندج نیز با بیان اینکه اولویت‌بندی پروژه‌های ترافیکی از اهمیت بسزایی برخوردار است، می‌گوید: در راستای تسهیل ترافیک از میدان 12 فروردین تا میدان جهاد قرار است یک کریدور بدون توقف ایجاد شود که نقش مهمی در روان‌سازی ترافیک شهری خواهد داشت.
فردین زمانی خاطرنشان می‌کند: رویکرد شورای شهر چهارم، نگاه همه‌جانبه در اجرای پروژه‌هاست و معتقدیم قبل از شروع طرح باید مقدمات لازم از قبیل تملک اراضی در صورت نیاز انجام شود.
وی با تاکید بر اینکه این کار موجب ممانعت از تعریف پروژه‌های اشتباه خواهد شد، تصریح می‌کند: تلاش می‌کنیم چند طرحی که اجماع کارشناسی بر ضرورت آن تاکید دارد را به سرانجام برسانیم.