جعبه دنده در خودروهای کار و تجاری اهمیت بسیار بالایی دارد و ضریب دنده در این خودروها نسبت به نمونههای سواری، به خاطر ظرفیت بالای بارگیری و تناژ سنگین آنها، بسیار کاربردیتر خواهد بود. به همین دلیل از گذشته سعی شده است تا تعداد دندهها در این خودروها زیاد باشد که راننده بتواند به بهترین شکل با استفاده از این گستره وسیع، به راحتی به حمل بار بپردازد و به مجموعه تولید قدرت و انتقال نیرو فشاری وارد نشود. به طور کلی نمونههای دستی از جعبه دندهها، ساخت کمپانیهای مختلف، به 4 شکل موجود هستند که در ادامه به آنها خواهیم پرداخت.
جعبه دندههای دوطبقه سوپر H
این نوع از جعبه دندهها نیز مشابه با همان نمونههای تقهای است با این تفاوت که تعویض طبقه با استفاده از یک دکمه که روی دسته دنده قرار دارد، صورت میگیرد و نیازی به تقهزدن نیست. با زدن این دکمه که در حالت دنده خلاص باید باشد، میتوان از مجموعه دندههای طبقه دیگر استفاده کرد و نحوه تعویض دنده نیز درست شبیه به همان حالت تقهای است. به این جعبه دنده سوپر H یا اچ روی هم گفته میشود و به نوعی پیشرفتهتر و دوستداشتنیتر از تقهایها هستند. البته برخی مالکین خودروهای سنگین که جعبه دنده خودرو آنها به شکل تقهای است، آنها را به راحتی شبیه به سوپر H میکنند، چرا که مهم در این است که در هر دو جعبه دنده باید یک سیستم پنوماتیک برای جابهجایی طبقهها وارد عمل شود و این کار میتواند با تقه باشد و یا با دکمه روی دسته دنده. در این جعبه دنده نیز برای تعویض طبقات باید در حالت خلاص اقدام کرد. هر چند که نمایش دندهها روی دسته این کامیونها با حالت تقهای فرق دارد اما نمایش عددی آنها درست شبیه به همان تقهایهاست.
جعبه دندههای اووردار
این جعبه دندهها میتوانند هم از نوع تقهای و هم سوپر H باشند. نیمدنده یا همان اوور یک دنده در بین 2 دنده متوالی است که برای کاهش ضرایب دندههای پشت سر هم در مواقعی که کامیون و کشنده در زیر بار زیادی است، استفاده میشود. اوور درایو در واقع یک کمک گیربکس است که در انتهای آن بسته میشود. این دنده به این معنی است که بین 2 دنده، مثلا بین دنده 4 و 5 یک نیمدنده قرار میگیرد که به آن اصطلاحا 4.5 نیز میگویند و این حالت در تمام دندهها حتی دنده عقب وجود دارد. از آنجا که اوور یک دنده است، برای استفاده از آن باید حتما شبیه به تعویض دنده، کلاچ بگیریم. دندههای اوور با یک دکمه در بغل دسته دنده به کار گرفته میشوند. این دکمه فقط میتواند در موقعیت بالا به معنی سبک و پایین به معنی سنگین باشد. فرض کنیم میخواهیم شروع به حرکت کنیم. دکمه را در پایین قرار میدهیم و با دنده یک سنگین حرکت میکنیم. سپس کلاچ را گرفته و به حالت سبک میرویم و این رویه را در ترکیب با تعویض دنده تا دندهای که دیگر نیازی به استفاده از اوور نداشته باشد، ادامه میدهیم. نیم دنده در کشندهها که دارای بارهای سنگین هستند، استفاده میشود که بنز 2628 مایلر و بسیاری از کشندههای امروزی از این دست هستند. معمولا در این جعبه دندهها، تعویض طبقه با استفاده از یک اهرم در کنار دسته دنده انجام میشود. جعبه دندههای اووردار، تعداد دندهها را به خاطر داشتن هم حالت سبک و هم سنگین، دو برابر میکنند؛ یعنی یک گیربکس 1+8 به صورت 2+16 نشان داده میشود که بیانگر 16 دنده در جلو و 2 دنده در عقب است و اگر کشنده دارای دنده کروال باشد، به این عددها افزوده خواهد شد.