علیرضا منظری در تشریح جزئیات نحوه بررسی سانحه هواپیما توسط کمیسیون بررسی سانحه سازمان هواپیمایی توضیح داد: در مقررات بین‌المللی ایکائو و کنوانسیون شیکاگو، در موضوع بررسی سوانح هوایی مواردی تخصصی عنوان شده است و هر کشور عضو ایکائو (سازمان جهانی هواپیمایی کشوری) در سوانح داخلی خود روشهای مربوط به بررسی حادثه را عنوان کرده است.
وی ادامه داد: البته کنوانسیون شیکاگو و سازمان ایکائو در «ضمیمه چهارده» موارد مربوط به رسیدگی سوانح هوایی را مشخص کرده‌‌اند و براساس همین قوانین پس از وقوع حادثه، کمیسیون بررسی سانحه تشکیل میشود.
* هدف بررسی سانحه هوایی پیشگیری از بروز حوادث مشابه بعدی است
وی تأکید کرد: در واقع هدف بررسی سانحه هوایی، پیشگیری از بروز سوانح مشابه بعدی قلمداد شده است، در واقع از دید ایکائو و سازمان هواپیمایی کشورها، اولویت اصلی و هدف‌گذاری در رسیدگی به سانحه هوایی، پیشگیری از بروز سوانح مشابه است.
* رسیدگی قضایی اولویت بعدی در سوانح هوایی است
این کارشناس حمل و نقل هوایی بیان کرد: در این عرصه اولویت به رسیدگی قضایی داده نشده است، یعنی بعد از آنکه سانحه‌ای رخ داد، اولویت اصلی بررسی علت وقوع حادثه برای جلوگیری از موارد مشابه بعدی است و بعد از آنکه بررسی سانحه اتفاق افتد و به عنوان یک نظریه کارشناسی، کارهای لازم انجام شد، موارد بررسی قضایی براساس مقررات داخلی هر کشور انجام میشود.
* تیم بررسی سانحه نباید وابستگی حاکمیتی داشته باشد/ لزوم استقلال اعضای کمیسیون بررسی سانحه
منظری اضافه کرد: گروه بررسی سانحه هواپیمایی باید تیم مستقلی باشد، یعنی افرادی که برای بررسی سانحه تعیین می‌شوند هیچ وابستگی و یا گرایشی به هریک از طرفین و یا بخش تدوین کننده مقررات و اعمال استاندارد نداشته باشند و یا این افراد به بخشی که عملیات پروازی را انجام می‌دهد، گرایشی نداشته باشند.
وی بیان کرد: همچنین تیم بررسی سانحه نباید وابستگی به اداره کننده فرودگاه داشته باشد، زیرااین وابستگی‌ها طبیعتاً موجب میشود که برخی از بررسیها احتمالاً دچار تغییراتی شده و استقلال تیم بررسی سانحه، کاهش یابد.
وی تأکید کرد: البته همه افرادی که عضو تیم بررسی سانحه هستند، باید همه مقررات را دانسته و از نظر تخصصی در رتبه بالایی باشند، اما وابستگی فکری، اداری و شغلی آنها با ادارات مربوط، ممنوع است تا بدین ترتیب بتوانند به صورت مستقل نظریات خود را ارائه دهند.
* کمیسیون بررسی سانحه در ایران باید اصلاح شود/ استقلال گروه بسیار مهم است
وی اظهارداشت: در همین راستا در بسیاری از کشورها کمیته مستقلی برای بررسی سوانح حمل و نقل هوایی تعیین میشود که معمولاً یا زیر نظر رئیس جمهور و یا زیر نظر وزیر مربوط است.
وی ادامه داد: در کشور ایران نیز با توجه به مواردی که قبلاً وجود داشته است، شاید بهتر باشد که این نظریه کارشناسی و تجربه بین‌المللی مد نظر قرار گیرد و اصلاحاتی در ارتباط با مقررات کمیسیون بررسی سانحه رخ دهد، تا بدین ترتیب گروه بررسی سانحه به صورت مستقل موارد مختلف را بررسی کند.
* تیم بررسی سانحه بعد از اتمام بررسی خود توصیه ایمنی ارائه می‌دهد
وی بیان کرد: این گروه بررسی سانحه است که مدارک، منابع و اسناد حادثه را مورد توجه قرار می‌دهد، تا بتواند آنها را به طور دقیق تحلیل کند؛ تیم مذکور بعد از بررسی سوابق و مدارک و انجام تجزیه و تحلیل به مواردی دست می‌یابند که طبق آن باید توصیه‌هایی برای ایمنی که در آینده می‌توان از آن استفاده کرد، ارائه دهد.
وی اظهارداشت: برای آنکه بتواند این توصیه‌ها را ارائه کند، باید با بررسی مدارک علت وقوع سانحه را تعیین کند، یعنی وقتی که علت سانحه مشخص شد بر مبنای آن این توصیه‌ها انجام شود.
این کارشناس حمل و نقل هوایی افزود: در نهایت گزارش نهایی از بررسی سانحه آماده میشود که در اختیار مقامات و واحدهای مطالعاتی که فعالیت‌های مطالعاتی برای آینده انجام می‌دهند، قرار می‌گیرد، ضمن آنکه یک نسخه از آن نیز برای سازمان ایکائو ارسال میشود.
* نحوه بررسی حادثه توسط کمیسیون بررسی سوانح هوایی
وی اظهار داشت: یکی از کارهایی که توسط تیم بررسی سانحه انجام میشود، مصاحبه با دست‌اندرکاران پرواز است تا نظرات، دیدگاه‌ها و یافته‌های آنها ثبت شده و از آن برای بررسی دقیق‌تر سانحه استفاده شود.
منظری افزود: کار دیگری که توسط کمیسیون باید انجام شود این است که ارتباطات کلامی و داده‌ای خلبان با شرکت‌هواپیمایی، برج مراقبت فرودگاه و مرکز کنترل، چک شده و مورد بررسی قرار می‌گیرد، تا بتوانند بر مبنای این اطلاعات به دست آمده به تجزیه و تحلیل لازم دست یابند.
وی اضافه کرد: مورد بعدی که کمیسیون بررسی سانحه انجام می‌دهد، بررسی اطلاعات مربوط به سازماندهی و مدیریت پرواز است، یعنی شرکت هواپیمایی مذکور، ساختارهای داخلی در بخش فنی و عملیاتی و شکل گرفتن آنها براساس استانداردها، بررسی میشود.
منظری اضافه کرد: در این بررسیها، جست‌و‌جو میشود که بخش تعمیر و نگهداری شرکت هواپیمایی طبق دستورالعمل‌های به تصویب رسیده فعالیت می‌کند یا خیر؛ همچنین منابع مالی و مسائل اقتصادی-تجاری شرکت هواپیمایی مورد بررسی قرار می‌گیرد.
عضو شورای‌عالی هواپیمایی کشوری ادامه داد: همچنین همه موارد که ذکر شد، در ارتباط با فرودگاه و بخش خدمات ناوبری هوایی، ساختارها و نحوه عملکرد آنها مورد بررسی قرار می‌گیرد و اطلاعات آنها جمع‌آوری میشود و با توجه به همه این اطلاعات جمع‌آوری شده، اظهارنظر شده و علت وقوع سانحه مشخص میشود.
* اظهارنظر در مورد سانحه قبل از پایان بررسی تیم را گمراه می‌کند/ رسانهها مراقب باشند
وی اظهار داشت: یکی از نکاتی که بعد از وقوع سوانح هوایی ضروری است حتماً رعایت شود، این است که در حین بررسی سانحه، مسئولان، کارشناسان، رسانهها و مردم نباید در ارتباط با علت وقوع سانحه و مسائل و اطلاعات مربوط به این سانحه، اظهارنظری داشته باشند.
وی تأکید کرد: هر گونه اظهار نظر قبل از اعلام نتیجه رسمی توسط تیم تخصصی بررسی سانحه می‌تواند گمراه کننده باشد و در نتیجه‌گیری درباره علت وقوع سانحه برای متولیان، تأثیر منفی خواهد داشت و آنها را گمراه می‌کند، یادمان نرود تیم بررسی سانحه باید مستقل تصمیم‌گیری کند.
* اظهارنظرهای غیرکارشناسی و عجولانه از سوی مسئولان در حادثه ایران140 زیاد بود
وی ادامه داد: متأسفانه بعد از وقوع سانحه ایران 140 در حوالی مهرآباد، اظهارنظرهای زیادی از طرف بسیاری از کارشناسان، مسئولان غیر مرتبط و مردم عنوان شد؛ همه این موارد می‌تواند تأثیراتی در بررسی سانحه داشته باشد، در حالی که باید اجازه داده شود، تیم به صورت مستقل به جمع‌آوری مدارک اقدام کند و بتواند نظر و دیدگاه مستقلی را ارائه کند، تا علت دقیق واقعه سانحه مشخص شود.
وی افزود: در این صورت است که با رفع نابسامانی‌ها و علت‌هایی که موجب بروز آن سانحه شده است، می‌توانیم در آینده امیدوار باشیم که سانحه‌ای با چنین علتی رخ ندهد.
* تصمیم‌گیری رئیس‌جمهور مبنی بر زمینگیری ایران140 تا پایان بررسیها منطقی و تخصصی بود
وی درباره تصمیم‌گیری رئیس‌جمهور و وزیر راه و شهرسازی مبنی بر زمینگیری هواپیماهای ایران 140 قبل از پایان بررسی تیم بررسی سانحه توضیح داد: در برخی از سوانح حمل و نقل هوایی به ویژه سوانحی که احتمال داده میشود، علت وقوع سانحه مربوط به وضعیت و الزامات هواپیما بوده است، معمولاً آن تایپ از هواپیما زمین‌گیر میشود تا بخشی از بررسی سانحه انجام شود.
منظری ادامه داد: بعد از بررسی تیم بررسی سانحه اگر مشخص شود که قطعه‌ای از هواپیما اشکال داشته و موجب بروز حادثه شده است، طبیعتاً توصیه گروه بررسی سانحه این است که باید آن علت رفع شود و تا زمانی که آن توصیه ایمنی توسط شرکت سازنده انجام نشود، طبیعتاً آن هواپیما امکان پرواز نخواهد داشت.
* قبلاً ایران 140 سوار شده‌ام/اگر طبق مقررات اشکال رفع شود باز هم سوار می‌شوم
وی در پاسخ به این سؤال که آیا پیش از این با هواپیماهای ایران 140 پرواز داشته‌اید؟ بیان کرد: بله، قبلاً با این نوع هواپیما پرواز داشته‌‌ام.
وی همچنین در پاسخ به این سؤال که آیا در صورت بازگشت ایران140ها به ناوگان دوباره از این هواپیما استفاده می‌کنید؟ گفت: اگر گروه بررسی سانحه به صورت واقعی و مستقل نظر خود را درباره علت وقوع حادثه اخیر ایران 140 در حوالی مهرآباد عنوان کند و بر مبنای همه توصیه‌های ایکائو و گروه بررسی سانحه، اشکال هواپیما رفع شود قطعاً دوباره این هواپیما را برای پرواز انتخاب می‌کنم.