شاهین، برگ آس سایپا در ایمنی و طراحی

بعد از عقد برجام در حالیکه نگاه ها به حضور خودرو های خارجی بود، سایپا به دنبال تولید محصولی مبتنی بر پلتفرمی ملی رفت و سرانجام با تولید محصول جدید خود، نظر کارشناسان و مردم را به خود جلب کرد.

به گزارش شاپ کار به نقل از مهر به نقل از سایپا، در سال ۱۳۴۵، کلنگ ساخت شرکتی ایرانی به زمین زده شد که قرار بود سیتروئن فرانسوی را تولید نماید. پس از چند سال خط تولید رنو ۵ در این کارخانه افتتاح شد و نام شرکت از «شرکت ایرانی تولید سیتروئن»، به «شرکت ایرانی تولید اتومبیل» که مخفف فرانسوی زبان آن سایپا نامیده شد، تغییر نمود. حالا، سایپا طی عمر ۵۵ ساله خود، فراز و نشیب های زیادی را در جاده مخصوص پشت سر گذاشته است.
پس از عقد برجام و انعقاد قراردادهای بزرگ، در حالیکه نگاه ها به درهای ورودی کشور و حضور خودرو های خارجی نظیر پژو دوخته شده بود، سایپا با همکاری دانشگاه، به دنبال تولید محصولی مبتنی بر پلتفرمی ملی رفت و سرانجام با تولید محصول جدید خود، رهام، نظر کارشناسان و مردم را به خود جلب کرد.
شاهین، برگ برنده سایپا
همه چیز به نمایشگاه خودرو شیراز ۱۳۹۷ برمی گردد، زمانی که سایپا با دست پر در نمایشگاه حاضر شد و برگ آس خویش را رو کرد. شاهین تا پیش از رسمی شدن عرضه و تولید انبوه، «رهام» نام داشت. اما غلامرضا کیامرزی، پژوهشگر محیط زیست، درخواست تغییر نام «رهام» را به سایپایی ها داد که با استقبال مدیرعامل سایپا نام این خودرو به شاهین تغییر نمود. سرانجام، کراس اوور شاهین در روز خداحافظی پراید ارائه شد.
تا کنون هیچ خودروی کراس اووری در جاده مخصوص ساخته نشده است. خودرو های کراس اوور به خودرو های شبه شاسی بلندی گفته می شوند که کمی قوی تر و بلندتر از خودرو های سواری هستند.
برای تولید شاهین، قرار بود که از تکنولوژی شرکتهای معتبری چون سیتروئن و برلیانس استفاده گردد اما به دنبال تحریم ها، این شرکت ها با وجود سود فراوانی که می توانست نصیب آنها شود، بازار ایران را ترک کردند. به نظر می آمد که سایپا چاره ای جز استفاده از قطعات تولید داخل ندارد. در نهایت، مسیر اجبار سایپایی ها تبدیل به یک توفیق الزامی شد؛ یعنی تولید قطعات این خودرو در داخل.
اولین پلت فرم ملی
به کمی قبل تر از نمایشگاه خودروی شیراز در سال ۹۷ برمی گردیم. در دولت دهم، در جهت ایجاد همکاری بین صنعت و دانشگاه، پروژه ای تحت عنوان پلت فرم ملی تعریف شد. سایپا بخش صنعت این پروژه ی ملی بود و به شکلی پیشگام تولید نخستین پلت فرم خودروی کشور شد.
پلتفرم چیست؟ پلت فرم مجموعه ای از قطعات، مجموعه ها و حتی بخش هایی از خط تولید است که بین خانواده محصولات خودرو مشترک است. در صنعت خودروسازی مدرن، باتوجه به افزایش تنوع محصولات و سلایق مشتریان، توسعه‌ی جداگانه ی هر خودرو به صورت محصولی منحصربه فرد، بسیار پرهزینه و زمان بر خواهد بود. بنا بر این خودروسازان جهانی با توسعه‌ی یک پلتفرم، مبادرت به توسعه و تولید خودروهایی در کلاس های مختلف روی آن می کنند تا در کنار کاهش هزینه ها، زمان به روز کردن سبد محصولات خویش را هم کاهش دهند.
پلتفرم خودرو یکی از نقاط ضعف اصلی خودروسازان داخلی است. یکی از علل فروش خودرو های تکراری به نبود پلت فرم مشخص در صنعت خودرو بر می گردد. سایپا با حضور در پروژه ی ملی پلت فرم خودرو با همکاری دانشگاه های علم و صنعت ایران، تهران، امیرکبیر و خواجه نصیر و همینطور استفاده از مشاوران خارجی، توانست پلت فرم SP۱۰۰ را نهایی کند.
در نهایت سایپا، طی چند سال تلاش، توانست خودروی مبتنی بر این پلت فرم را تولید و در سال ۹۷، رهام یا همان شاهین امروزی، معرفی نماید. در واقع، شاهین نتیجه ۶ سال طراحی و توسعه‌ی پلت فرم خودرو در سایپا است، پلتفرمی که برای ساخت آن از فناوری های تویوتا، برلیانس و هیوندای بهره گرفته شده است.
سایپا شاهین بر اساس این پلتفرم، به یک موتور ۱۵۰۰ سی سی ۴ سیلندر مجهز شده و می تواند ۱۰۸ اسب بخار قدرت و ۱۶۵ نیوتن متر گشتاور تولید نماید.
اما مهم تر از همه این موارد، جلب رضایت مشتریان خودرو های داخلی بود. برای مشتریان ایرانی، فاکتور ایمنی خودرو، در کنار قیمت و طراحی بسیار حائز اهمیت بود، بخصوص این که قرار شد شاهین به شکلی جایگزین پراید شود.
اتفاقی که برای کراس اوور سایپا افتاد، این بود که تولیدکننده آن، از چارچوب های محدود رضایت مشتری عبور کرد. برای نخستین بار در صنعت خودروی کشور، برای یک خودرو ۳ سال گارانتی و یا ۶۰ هزار پیمایش در نظر گرفته شد. با گذشت نزدیک به سی سال از تولد باردیگر خودروسازان جاده مخصوص، سایپا نخستین خودروسازی شد که بار گارانتی خودروی تولیدی خویش را افزایش داد. این افزایش بار گارانتی در شرایط تحریم تنها در حالی می توانست محقق شود که سایپا از کیفیت محصول تولیدی خود اطمینان خاطر داشته باشد.
ستاره های جهانی شاهین در تست ایمنی
خودروسازان همانند تمام صنایع دیگر زیر ذره بین سازمان بازرسی کیفیت و استاندارد ایران قرار دارند. این سازمان، ماهیانه و سالیانه گزارشی را درباره کیفیت خودرو های داخلی، منتشر می کند. شاخصهای این سازمان، مبتنی بر استانداردهای بین المللی است و با تاکید بر این شاخص ها، کیفیت خودرو ها را برآورد و برپایه کیفیت خودرو ها، ستاره هایی را به آنها اعطا می کند.
در نخستین گام، سایپا برای کسب ستاره های بیشتر ایمنی و کیفیت، تصمیم گرفت بدنه شاهین را با بهره گیری از فولاد با استقامت بالا بسازد که این امر باعث افزایش ایمنی خودرو شده است. اما این کوچک ترین فاکتوری است که در بحث ایمنی شاهین میتوان به آن اشاره نمود. چون که نارنجی پوشان جاده مخصوص، پا از چارچوب های ایمنی داخلی فراتر گذاشتند و شاهین را در آزمون های ایمنی بین المللی مؤسسه یورو انکپ، شرکت دادند.
در یکی از این بررسی ها، شاهین در نسخه پایه به یکی از مراکز ایمنی سنجی اروپایی فرستاده شد. در این مرکز، شاهین ایرانی توانست از تست R۹۵ استاندارد ECE سربلند بیرون برود و ۳ ستاره ایمنی را کسب کند.
در تست تصادف ECE R۹۵ در حالیکه خودرو ثابت است، جسمی متحرک به جرم ۹۵۰ کیلوگرم (MDB EEVC=۹۵۰Kg) با سرعت ۵۰ کیلومتر بر ساعت با زاویه ۹۰ درجه ای به بخش کناری خودرو برخورد می کند.
در این تست، که Side Impact Test هم نام دارد، سلامت راننده (ES-۲) بررسی می شود و با در نظر گرفتن برخی پارامترها بر روی خودرو و همینطور بررسی سازه بعد از تصادف، اعتبارنامه ECE R۹۵ به آن خودرو اعطا می شود.
تست تصادف و تاییدیه ECE R۹۵ یکی از شش جز اصلی برای دریافت مجوز فروش خودرو در اتحادیه اروپاست.
حفظ تعادل هنگام ضربه، عدم شکست نقاط جوش و اتصال ستون ها، ثبات ستون افقی و سازه سقف، حفظ سلامت کامل ستون A و C، مهار صحیح نیروی وارد در نقط R، امکان باز شدن درها بعد از تصادف، سلامت سازه ضربه گیر داخل درها و پیشگیری از وارد شدن نیروی حداکثری به پا و پهلوی سرنشین، عدم شکست ستون افقی پایینی و… سبب شده شاهین حتی بدون داشتن کیسه های هوای کناری و پرده ای، استاندارد ارتقایافته ECE R۹۵ را به دست آورد و به این ترتیب، عنوان ایمن ترین خودروی ملی را از آن خود کند.
لازم به ذکر است که سایپا شاهین تاییدیه نهایی استاندارد ECE را به دست آورده و تا امروز دو تست ایمنی آن به صورت رسمی انتشار یافته است.
در بحث عملکرد کیسه های هوا نیز، دو تست اهمیت زیادی دارد. نخستین تست به عملکرد مدار و ماژول های کیسه هوا توجه دارد و به صورت آزمایشی تنها در بخش یونیت ها انجام می شود. این تست معیار اصلی اعطای مجوزهای مختلف «ای مارک» و ECE است.
اما یکی از اصلی ترین تست های الزامی از سال ۲۰۱۸، تست نهایی کیسه های هوا در شرایط بازشو بر روی خودرو و تصادف است. در این روش کیسه های هوای SRS و SRP به صورت دقیق تر بررسی می شوند. در این بررسی فاکتورهایی از قبیل میزان باز شدن، جهت باز شدن، انحراف از مسیر ضربه، محل برخورد با سرنشین و سطح تأثیرگذاری در استانداردهای مختلف آزمایش می شوند.
برای دریافت مجوزهای ECE و EEC، کیسه هوای شاهین به بوته آزمایش گذاشته شد. سرعت این تست ۵۶ کیلومتر بر ساعت، در شرایط تست کیسه هوای SRS و برخورد ۱۰۰ درصدی بود. در این تست، عملکرد کیسه هوای جلو در شرایط تست تصادف از رو به رو مورد سنجش قرار گرفت.
سایپا تست ها و آزمون هایی که خودروی شاهین در ضمن فرایند تولید خود در داخل و خارج از کشور گذراند را منتشر نموده است. این برای نخستین بار است که یک خودروساز مبادرت به انتشار فرایند شرکت در تست های ایمنی بین المللی می کند.
طراحی شاهین
نمای داخل شاهین طراحی جدیدی نسبت به خودرو های تولید داخل دارد که بارزترین آن وجود یک نمایشگر در مرکز داشبورد است که ورودی های هوا تهویه مطبوع، در بالای آن قرار گرفته اند. در مدل فول، صندلی ها با روکش چرم پوشانده شده اند. صندلی ها با ارگونومی مناسبی طراحی شده اند و در سطح خودرو های روز دنیا هستند.
طراحی صندلی های شاهین هم بخشی از پروژه پلت فرم ملی بوده است. سیستم تهویه، داشبورد، کنسول و رودری ها همگی در مرکز تحقیقات سایپا طراحی شده اند.
از نظر طراحی بیرونی هم شاهین برخلاف سایر خودرو های ملی و حتی چینی ها، طراحی پخته تری دارد. نمای جلویی شاهین الهام گرفته از شاهین ایرانی است. بنظر می رسد الهام طراحان سایپا از شاهین ایرانی موفقیت آمیز بوده و توانسته است جلوه ای از خشونت چهره این پرنده تیزپرواز باشد. در نمای جلویی شاهین ترکیب نسبتاً خوبی از چراغ ها، جلو پنجره و ورودی های هوای موجود بر روی سپر دیده می شود.
طراحی نمای جانبی شاهین، خیره کننده است و به اندازه طراحی جانبی خودرو های جدید کمپانی های کیا و هیوندای حرفه ای به نظر می آید.
چراغ ها، اصلی ترین مولفه ی نمای پشت، بوسیله ی یک شرکت داخلی طراحی شده اند که از لحاظ زیبایی طراحی می توانند با نمونه های خارجی مقایسه شوند.
چراغ های جلو و عقب هردو مجهز به فناوری LED هستند و چراغ روشنایی در روز و مه شکن هم برای شاهین در نظر گرفته شده است.
سیستم تعلیق جلوی خودرو از نوع «مک فرسون» است و در بخش عقب از سیستم تعلیق با میل پیچشی استفاده شده است.
بخش هایی مانند پیشرانه و جعبه دنده از ضعف های اصلی صنعت خودروسازی کشور هستند اما سایپا توانسته است به لطف پلت فرم SP۱۰۰ به آن نائل شود.


منبع: شاپ كار